کهنه‌های نو: معرفی خودروهایی با بیشترین زمان تولید

در صنعت خودروسازی جهان خودروهایی وجود دارند که سالیان سال با همان شکل و ظاهر اولیه تولیدشده‌اند. خودروهایی که پس از مدتی تولیدشان در کشور سازنده متوقف‌شده اما در دیگر کشورها حتی برای چندین دهه بر روی خط تولید قرار داشته‌اند. در این نوشتار قصد معرفی خودروهایی با بیشترین طول تولید را داریم. خودروهایی که همان‌طور که اشاره شد پس از توقف تولیدشان در کشور سازنده تا سال‌ها بعد در کشور یا کشورهای دیگر تولیدشده‌اند. شاید بتوان ایران را در این زمینه رکورددار دنیا دانست! چراکه در اینجا چندین خودروی متعلق به قرن بیستم میلادی همچون نیسان جونیور، کیا پراید، پژو 405 و… در حال تولید است که در این متن به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

در ادامه به معرفی 8 خودرویی می‌پردازیم که تولید آن‌ها بیش از سه دهه ادامه داشته است. تولید این خودروها یا هنوز ادامه دارد و یا تا همین چند سال اخیر تولید می‌شده‌اند. لیست زیر به ترتیب مدت‌زمان تولید تنظیم‌شده است.

رنو 5 در ایران

رنو 5 در سال 1972 معرفی‌شده و تولید نسل اول آن در سال 1985 خاتمه یافت. سپس نسل دوم در همین سال به بازار آمد تا اینکه سرانجام تولید آن در سال 1996 به پایان رسیده و مدل کلیو جایگزین آن شد؛ اما تولید رنو 5 در سال 1355 (1976) در ایران توسط شرکت سایپا آغاز شد و علیرغم معرفی نسل دوم آن از سوی رنو در سال 1364، تولید نسل اول همچنان تا سال 1372 (1993) در ایران ادامه داشت. سپس خط تولید آن به شرکت پارس‌خودرو منتقل‌شده و رنو 5 کاملاً ایرانی با نام سپند در سال 1376 به بازار آمد؛ اما این خودرو به دلیل مشکلات کیفی، موفقیت چندانی کسب نکرد و به همین دلیل یک سال بعد پارس‌خودرو نسخهٔ بهسازی شدهٔ آن را با نام سپند 2 معرفی کرد. ولی سپند 2 هم نتوانست نظر خریداران را جلب کند و تولید آن در اوایل دههٔ 80 شمسی متوقف شد؛ اما این پایان کار رنو 5 در ایران نبود چراکه پارس‌خودرو در سال 1381 با نصب پیشرانهٔ پراید بر روی رنو 5، محصول جدیدی را با نام پی کی روانهٔ بازار کرد. در سال 1385 نیز نسخهٔ فیس لیفت شدهٔ پی کی با نام نیو پی کی عرضه شد که تغییراتی در چراغ‌های عقب و بچه گلگیرهای آن داده‌شده بود؛ اما سرانجام در سال 1386 (2007) تولید نیو پی کی نیز به دلیل عدم تطابق موتور با اتاق و مشکلات فراوان پایان‌یافته و پروندهٔ رنو 5 برای همیشه در ایران بسته شد.

پژو 504 در نیجریه

پژو 504 در سال 1968 به بازار آمد و بااینکه در سال 1979 مدل 505 به‌عنوان جایگزین آن معرفی شد اما تولید 504 به دلیل محبوبیت تا سال 1983 در فرانسه ادامه داشت. پژو 504 در کشورهای آرژانتین، افریقای جنوبی، چین، نیجریه، کنیا و تایوان ‌هم بتولید رسید که در تعدادی از این کشورها تولید آن تا سال‌ها پس از توقف تولید در فرانسه ادامه داشت. تولید پژو 504 تا سال 1999 در آرژانتین توسط شرکتی بنام Sevel ادامه داشت و حتی این شرکت فیس لیفتی بر روی آن نیز انجام داد تا ظاهر 504 را مدرن‌تر کند. تولید این سدان محبوب پژو در کنیا نیز تا سال 2004 ادامه داشت اما بیشترین مدت‌زمان تولید 504 متعلق به نیجریه است که آن را تا سال 2006 تولید می‌کرد. 504 در نیجریه هم مورد فیس لیفت قرار گرفت اما حجم تغییرات فیس لیفت نیجریه کمتر از فیس لیفت آرژانتینی‌ها بود. در این فیس لیفت که در اوایل دهۀ 80 انجام گرفت، سپرها و آینه‌های جانبی پلاستیکی شدند، چراغ‌های جلو کوچک‌تر شدند، دو پروژکتور به سپر جلو اضافه شد و در قسمت پایینی درها نیز از پلاستیک استفاده‌شده بود. تولید 504 فیس لیفت با نام SR Best Line در دو نوع سدان و استیشن در نیجریه ادامه داشت تا اینکه درنهایت در سال 2006 از خط تولید خداحافظی کرد.

لادا 2105 در روسیه

فیات در سال 1966 سدان کوچکی را با نام 124 معرفی نمود و تولید آن در ایتالیا تا سال 1974 که مدل 131 جایگزین آن شد ادامه داشت. در سال 1970 شرکت روسی لادا تولید فیات 124 را به‌صورت تحت لیسانس و با ایجاد تغییراتی مناسب شرایط کشورهای بلوک شرق با نام لادا 2101 آغاز نمود. این خودرو اولین محصول لادا بشمار می‌رود. نسخهٔ استیشن این خودرو نیز با نام 2102 تولید شد و نسخهٔ لوکس آن‌هم با ظاهری متفاوت و با نام 2103 در سال 1972 به بازار آمد. لادا 2101 در سال 1980 فیس لیفت شد و با نام 2105 به بازار عرضه گردید. البته باوجود عرضهٔ مدل جدید 2105، تولید مدل 2101 همچنان تا سال 1988 ادامه داشت. اگرچه تولید لادا 2105 به‌طور رسمی در سال 1980 آغاز شد اما چیزی بیشتر از یک فیس لیفت ساده نبوده و اصل و کلیت آن به همان فیات 124 و سال 1966 بازمی‌گردد. نسخهٔ لوکس لادا 2105 با نام 2107 در سال 1982 و مدل استیشن آن با نام 2104 نیز در سال 1984 به بازار عرضه شدند. تولید مدل 2105 در سال 2010 متوقف شد اما تولید مدل‌های 2107 و 2104 با ظاهری مکعبی و متعلق به دههٔ 60 میلادی تا سال 2012 ادامه داشت تا اینکه به ترتیب در آوریل و سپتامبر 2012 لادا به تولید آن‌ها خاتمه داد.

فولکس‌واگن ترنسپورتر T2 در برزیل

نسل اول فولکس‌واگن ترنسپورتر با کد T1 در سال 1949 معرفی شد. این ون همانند بیتل مجهز به موتوری هواخنک بود که در عقب خودرو نصب‌شده بود. نسل دوم ترنسپورتر با کد T2 نیز در سال 1967 به‌عنوان جایگزین T1 به بازار آمد. تولید نسل دوم ترنسپورتر تا 1979 در آلمان ادامه داشت تا اینکه با معرفی نسل سوم یا T3، از خط تولید کنار رفت؛ اما این پایان راه فولکس‌واگن T2 نبود چراکه کشورهای آمریکای جنوبیِ مکزیک، برزیل و آرژانتین نیز بتولید آن می‌پرداختند و پس از توقف تولید در آلمان‌ همچنان به تولید T2 ادامه دادند. تولید این ون محبوب در آرژانتین و مکزیک به ترتیب در سال‌های 1986 و 1994 متوقف شد اما برزیل کماکان به تولید آن ادامه می‌داد. پس از توقف تولید بیتل در سال 2003، ترنسپورتر T2 تنها فولکس‌واگنی بود که همچنان با موتور تخت هواخنک تولید می‌شد؛ اما در دسامبر سال 2005، موتور T2 با یک پیشرانهٔ آب‌خنک 1.6 لیتری تعویض شده و در قسمت جلوی خودرو یک رادیاتور نصب گردید. این ون همچنان در برزیل محبوب و پرفروش بود اما سرانجام در دسامبر 2013 به دلیل عدم تطابق با قوانین ایمنی سخت‌گیرانهٔ برزیل، تولید آن متوقف شد درحالی‌که همچنان تقاضای زیادی برای خریدش وجود داشت.

نیسان جونیور در ایران

تولید وانت جونیور در سال 1956 توسط نیسان آغاز شد؛ اما مدل موردنظر ما مربوط به نسل سوم این وانت می‌شود که در سال 1970 از سوی نیسان معرفی شد. همزمان با معرفی نسل سوم جونیور، تولید آن در ایران نیز توسط شرکت زامیاد آغاز گردید. خط تولید نیسان جونیور در سال 1365 به شرکت سایپا منتقل‌شده و با نام سایپا 24 به بازار عرضه گشت؛ اما مجدداً در سال 1377 خط تولید این وانت به زامیاد منتقل‌شده و زامیاد 24 نام گرفت. تولید این وانت کلاسیک! همچنان بدون تغییر چندانی ادامه دارد. از معدود تغییرات نیسان جونیور یا زامیاد 24 نسبت به گذشته می‌توان به تغییر چراغ‌های عقب، تغییر جلوپنجره و تغییر فرم گلگیر عقب اشاره کرد. زامیاد تابه‌حال چندین وانت مختلف را بر اساس جونیور معرفی کرده است که هیچ‌کدام با استقبال چندانی مواجه نشدند. این خودروها عبارت‌اند از وانت آذر، شوکا و به‌تازگی پادرا. زامیاد در دورانی نسخهٔ دو کابین و حتی آمبولانس جونیور را نیز بتولید رساند. تولید زامیاد 24 هم‌اکنون با سه پیشرانهٔ بنزینی، دوگانه‌سوز و دیزلی ادامه داشته و گویا زامیاد برنامه‌ای برای توقف تولید آن ندارد؛ بنابراین می‌توان گفت ایران تنها کشوری است که می‌توان در آن یک وانت کلاسیک متعلق به دههٔ 70 میلادی را به‌صورت صفرکیلومتر خریداری کرده و سوار شد!

پیکان در ایران

گروه خودروسازی روتس انگلستان ‌که دارای زیرمجموعه‌هایی چون هیلمن، هامبر، سانبیم، سینگر و… بود، در سال 1966 سدانی بنام آرو (Arrow) را معرفی کرده و آن را توسط زیرمجموعه‌های خود بانام‌های گوناگون هانتر، مینکس، گازل، ووگ، سپتر و… در انواع سدان، استیشن و کوپه بتولید رساند. شرکت تازه تأسیس ایران ناسیونال که به دنبال خودرویی مناسب جهت تولید در ایران بود، آرو را جهت این کار انتخاب نموده و مونتاژ آن را در سال 1346 (1967) با نام ایرانی پیکان (ترجمهٔ فارسی کلمهٔ Arrow) آغاز کرد. ایران ناسیونال پیکان را در انواع گوناگون دولوکس، کار (و بعدها کارلوکس)، جوانان، وانت، استیشن و اتوماتیک بتولید رساند و تولید آن با فراز و نشیب‌های فراوان تا سال 1384 ادامه داشت تا اینکه درنهایت تولید پیکان در تاریخ 24 اردیبهشت سال 84 به دلیل مشکلات ایمنی و آلایندگی متوقف شد؛ اما تولید نسخهٔ وانت آن‌که نامش به باردو تغییر پیداکرده بود تا سال‌ها بعد از توقف تولید مدل سدان ادامه داشت؛ اما سرانجام تولید آخرین بازماندهٔ نسل پیکان نیز در اسفندماه 1393 پس از 48 سال متوقف شد تا آغازگر صنعت خودروسازی ایران برای همیشه با خط تولید خداحافظی کند. البته تولید قلب پیکان ‌همچنان ادامه داشته و در سینهٔ وانت‌های آریسان و کارا (مزدا) در حال تپیدن است!

موریس آکسفورد در هند

در سال 1956 شرکت انگلیسی موریس نسل سوم سدان آکسفورد خود را معرفی کرد. تولید این خودرو با معرفی نسل چهارم در سال 1959 متوقف شد؛ اما این خودرو در آن‌سوی اقیانوس‌ها سرنوشت دیگری داشت. در سال 1958 تولید موریس آکسفورد نسل 3 توسط شرکت هندوستان موتورز در هند با نام آمباسادور آغاز شد. هندوستان آمباسادور اولین خودروی ساخت هند بود و سالیان سال پرفروش‌ترین خودروی بازار هند محسوب می‌شد؛ اما در اواسط دههٔ 80 با ورود خودروی ارزان‌قیمت ماروتی 800، فروش آمباسادور روبه کاهش گذاشت. در دههٔ 90 با ورود خودروسازان معتبر جهانی  به هند و عرضهٔ محصولات مدرن در این کشور ، آمباسادور بیش‌ازپیش سهم خود از بازار خودروی هند را از دست داد؛ اما بااین‌حال تولید این خودرو در انواع گوناگونی چون Grand، Nova، Avigo و… همچنان تا سال 2014 ادامه داشت و در سال 2014 می‌شد خودرویی متعلق به دههٔ 50 میلادی را به‌صورت صفرکیلومتر خریداری کرد! البته همچنان نمونه‌های صفرکیلومتر آمباسادور در بازار هند وجود داشته و با قیمتی در حدود 9 هزار دلار قابل خریداری است. بعلاوه هنوز از آن به‌عنوان تاکسی در بسیاری از شهرهای هند استفاده می‌شود. هندوستان آمباسادور یکی از رکوردداران بیشترین زمان تولید یک خودرو بشمار می‌رود.

فولکس‌واگن بیتل در مکزیک

فولکس‌واگن بیتل در سال 1938 به بازار آمد و توانست موفقیتی باورنکردنی و فروش فوق‌العاده‌ای کسب کند. این خودروی دوست‌داشتنی بانام‌های گوناگون در چندین و چند کشور بتولید رسید؛ اما پس از تولید انواع مختلف و ایجاد تغییرات فراوان، تولید بیتل در سال 1979 در آلمان متوقف شد؛ اما شاید باورکردنی نباشد که تولید بیتل تا چندین دهه بعد در مکزیک ادامه داشت و یکی از محبوب‌ترین خودروهای این کشور بشمار می‌رفت. بیتل تقریباً بدون هیچ‌گونه تغییر ظاهری در مکزیک تولید می‌شد اما مکزیکی‌ها تغییرات فنی زیادی در آن اعمال کردند. به‌طور مثال در سال 1993 سیستم سوخت‌رسانی موتور از کاربراتوری به انژکتوری تغییر یافت و در 1995 تجهیزات جدیدی چون ترمزهای جلوی دیسکی، کمربندهای سه‌نقطه‌ای جلو و کمربندهای صندلی عقب به آن اضافه شد. در سال 1996 بیتل در مکزیک در دو مدل City و Clásico عرضه شد که اولی مدل پایه و دومی نسخه‌ای لوکس محسوب می‌شد. در این مدل‌هایِ جدید جهت مدرن‌تر شدن ظاهر خودرو، تجهیزات و تزئینات کرومی حذف و لوازم پلاستیکی جایگزین آن‌ها شدند؛ اما بالاخره فولکس‌واگن بیتل هم به آخر خط رسیده و تولید آن در سال 2003 در مکزیک خاتمه یافت. بیتل رکورددار بیشترین زمان تولید یک خودرو و همین‌طور پرفروش‌ترین خودروی تاریخ است. (البته تویوتا کرولا نیز پرفروش‌ترین خودروی دنیا بشمار می‌رود اما کرولا در چندین نسل به این میزان فروش دست‌یافته است درحالی‌که بیتل در یک نسل و بدون تغییر چندانی بیش از 21 میلیون دستگاه فروخته است).